De wereld op de foto
Reizen van Lione en Rene Kolsteren
Safari in Zuid-Afrika
Het is april 2023 en we gaan dit keer Iets heel anders doen dan gewoonlijk. Geen rondreis door een land, waarbij het gaat om zo veel mogelijk te zien wat er in het land aan interessante mensen, dieren, cultuur of landschappen te vinden is, maar op een en dezelfde plek met maar één thema. Het thema dat wij kozen is een geliefd thema voor ons: safari. Dieren bekijken en bestuderen in hun natuurlijke omgeving, waarvan er jammer genoeg nog maar zo weinig over is.
Zuid-Afrika is één van de landen waar nog relatief veel wild is, zij het dankzij de zorgen van de mens. Als die er niet waren geweest, zou dankzij diezelfde mens (maar dan het kwaadwillige deel) er nauwelijks of niets meer van over zijn. Niet van het wilde land en niet van de wilde dieren. Want geschoten, gejaagd en gestroopt is er, en nog steeds. Bescherming is hard nodig, waarover later meer.
Je vindt de dieren in nationale parken en vooral ook in privéparken, de zogeheten private game reserves, waarvan er nogal wat zijn in o.a. de provincies Limpopo en Mpumalanga, in het noordoosten van Zuid Afrika. Private game reserves zijn kleinere parken, die aan een of (meestal) meerdere eigenaren toebehoren en waar het wild wordt gekoesterd. In ieder van die parken bevinden zich een of meer lodges, een accommodatie midden in het park.
Vuyani Lodge
In ons geval hebben wij een week safari geboekt in het private game reserve Moditlo (Blue Canyon) op de grens van Limpopo en Mpumalanga, 10 kilometer ten noorden van het stadje Hoedspruit. Hoewel dit de vierde keer voor ons in Zuid-Afrika is, hebben we nog nooit slechts een thema genomen voor onze reis. De naam van het resort waar we acht dagen verblijf hebben gehad is Vuyani River Lodge.
We hebben geen aandelen of belangen in deze lodge, maar het is op en top kwaliteit, service en klantgerichtheid wat hier wordt geboden door een kleine staf van ongeveer 10-15 medewerkers. Allemaal zijn ze voorkomend en extreem behulpzaam om ons een ideale vakantie te geven. Tweemaal per dag zijn er game-drives, ritten in een open landrover door het gebied, waarbij je het wild kunt observeren. De ritten duren ieder ongeveer 3 uur. De eerste begint ’s ochtends vroeg om 6 uur (dus kwart over vijf opstaan, iedere dag!) en de tweede begint in de namiddag om 4 uur.
Er zijn drie maaltijden per dag –de kokkin is volgens ons echt een top kokkin, de maaltijden zijn echt voortreffelijk - en tussendoor genieten we bij het zwembad van het mooie weer. Eten en drankjes zijn bij het arrangement inbegrepen, zodat je altijd drinken en eten tussendoor kunt vragen. Je krijgt het snel en het wordt vriendelijk aangeboden. Het is kleinschalig, er zijn tien tenten die te bereiken zijn over een houten looppad, ongeveer 1 meter boven de grond. Alles is hier boven de grond gebouwd, zodat je niet geconfronteerd kunt worden met alles wat kruipt en sluipt over de grond. ’s Avonds en ’s morgens vroeg, als het nog donker is, worden we begeleid door een medewerker omdat het gevaarlijk kan zijn om er alleen te lopen. Je zit immers midden tussen de wilde dieren. ’s Nachts horen we olifanten de takken van de bomen kraken en de leeuwen brullen.
Game drives door het park
Je krijgt de wilde dieren uiteraard niet op een presenteerblaadje aangereikt. Het is bij safari vooral (goed en soms lang) zoeken en bij vermoeden dat zich in een bepaald gebied bepaalde dieren bevinden, het gebied ingaan: dus van de weg af, dwars door struiken en het geboomte over paadjes met soms diepe kuilen en hoge bobbels. Het kan soms even duren, dus geduld moet je echt hebben. Ondertussen rijd je wel door een bijzonder mooi landschap met grasland, struiken en lage en hoge bomen, afgewisseld met grasvlakten en watertjes. Een echt Afrikaans landschap. Dit alles met als decor de machtige Drakensbergen op de achtergrond. NP Kruger is overigens ‘dichtbij’ (75 kilometer), en we zijn hier dan ook een volle dag naar toe geweest.
De kans is groot, dat je na zeven dagen tweemaal een gamedrive per dag alle dieren hebt gezien. Van groot wild tot het kleinste vogeltje. Wij hebben (april) uitstekend weer gehad. Het is in april najaar in Zuid-Afrika (de seizoenen lopen hier tegengesteld aan die bij ons). De zomer is bijna voorbij, wat te merken is aan de koude ochtenden. ’s Middags is het echt lekker warm, zo rond de 30 graden. Het eerste deel van de ochtend-drive was dan in ons geval ook tamelijk koud (goed dik aankleden), in de namiddag was het juist aan de warme kant.
In totaal hebben we maar liefst negen game-drives gemaakt, dus 27 uur wildernis en speuren naar wilde dieren. Kregen wij daar dan geen genoeg van? Nee, hoewel een zekere verzadiging dreigt, is dat toch niet het geval. Iedere gamedrive zal anders verlopen en je weet nooit van tevoren wat er allemaal gaat gebeuren. Het rijden door het fraaie Afrikaanse landschap is sowieso al een groot genoegen.
De leukste ‘spektakels’ die we meemaakten:
Een grote olifantenfamilie steekt vlak voor ons het pad over. In het midden loopt een kleintje dapper mee. Een zeer grote jongen schuift op nog geen 20 centimeter van me langs. Hij zou me van alles kunnen aandoen, een flinke mep met zijn slurf bijvoorbeeld zou weinig van mijn gezicht heel laten, maar waarom zou hij? Hij geeft geen krimp als hij langs mij loopt. Met de leeuwen is het al net zo: ze zijn zo ontzettend dichtbij, ze kijken je recht in de ogen aan, maar doen helemaal niets. Een hele wonderlijke ervaring. Alleen een neushoorn, dat heel dicht aan de kant van Lione staat heeft er op een gegeven moment genoeg van: hij geeft een grauw richting Lione, die een beetje schrikt. Hij heeft er blijkbaar genoeg van en vertrekt dan ook even later.
Het leukste tafereel was het volgende: Drie leeuwinnen liggen heerlijk op een modderig plekje aan het water, half onder de struiken, te soezen in de zon. Een neushoorn aan de overkant van de ‘vijver’ staat op en loopt waggelend richting de leeuwinnen. Het is duidelijk: meneer wil ze hier weg hebben. De leeuwinnen zijn geenszins van plan hun fijne plek op te geven, maar als mr. Nijlpaard heel dichtbij komt slaan ze toch op de vlucht. Op gepaste afstand blijven ze staan kijken, hun kans afwachtend om de plek weer in te nemen. Hoezo koning van de dieren. Dat zijn ze ook wel, maar blijkbaar is er toch een baas boven baas. De leeuwinnen sluipen om het nijlpaard heen om aan zijn achterkant hun plek weer te bereiken. Maar Nijlpaard draait zich om en de leeuwen stuiven weer weg. Dat herhaalt zich enige tijd zo. Een heerlijke slapstick in het dierenrijk!
Moholoholo Centrum
We hebben uiteraard ook enkele uitstapjes in de omgeving gemaakt. Zo bevindt zich 25 km ten zuiden van Maruleng (Hoedspruit) het Moholoholo Wildlife Rehabilitation Centre. Dit centrum is in 1991 opgericht op een stuk land dat in het bezit was van een zakenman uit Pretoria, ene Strijdom. Deze Strijdom verzocht Brian Jones om op zijn landgoed een opvangcentrum voor gewonde wilde dieren op te richten en in stand te houden. Het was aanvankelijk gericht op een zevental adelaarsoorten maar later kwamen daar allerlei andere dieren bij.
Het gaat om dieren die aangereden zijn, beschoten zijn, verstrikt zijn geraakt in prikkeldraad of vergiftigd zijn. Het probleem van een soms moeilijke verhouding tussen mens en dier als het om leefruimte gaat speelt hier in belangrijke mate. Boeren hebben vaak land tussen de stukken natuurpark in en dieren kennen op zich geen grenzen. Ze vallen dus vee aan en boeren zijn daar niet blij mee. Ze vergiftigen de dieren en op deze manier raken ook de gieren vergiftigd die de lijken van de dieren opeten. We zien hier dan ook veel gieren en b.v. de southern ground hornbill (een grote mooie vogel). Sommige dieren halen het niet, anderen wel en die worden na opgelapt te zijn weer vrijgelaten.
We zien dan ook voornamelijk dieren die nog in de ‘ oplapfase’ zitten en dieren die niet meer terug kunnen, om welke reden dan ook. Zij mogen hier hun leven lang verblijven. Als je binnenkomt, wordt je meteen geconfronteerd met de gruwelijke werkelijkheid: een opgezette hyena die in het prikkeldraad vast zit, doet je beseffen dat dit werk hard nodig is.
Het doel van het centrum is de rehabilitatie van de dieren, en de verzorging en tevens educatie en bewustwording. Het is belangrijk om te beginnen bij jonge kinderen, die hopelijk meekrijgen om goed en respectvol voor de dieren te zijn. Er bezoeken iedere maand ongeveer 1000 schoolkinderen uit de provincie dit centrum.
Blyde River Canyon
Blyde River Canyon (of Blyderivierspoort) is zeker één van de mooiste en meest spectaculaire natuurgebieden van heel Zuid-Afrika Deze fantastische kloof is niet alleen één van de grootste ter wereld (op de Grand Canyon, USA en Fish River Canyon, Namibië na), het is ook een hele mooie groene kloof.
Blyde River Canyon is onderdeel van de zogenaamde Panorama Route die meer hoogtepunten bevat (Gods Window, drie rondavels). Een bekende route die door veel toeristen gereden wordt. Wij hebben de canyon vanaf het water bekeken, een optie waar veel minder toeristen aan toekomen. We varen door de canyon, die absoluut zeer indrukwekkend te noemen is. De dalen zijn sfeervol om naar te kijken, terwijl de rotswanden loodrecht omhoog rijzen. In totaal heeft de canyon een lengte van 26 kilometer. De valleien zijn romantisch, met kalme beekjes en rivieren, begroeide rotsen en diverse mossen. De vegetatie is er subtropisch en doet bijzonder aan. Het is prachtig groen hier, afgewisseld met het felle rood en oranje van de rotsen. De boottocht die we maken is bijzonder ontspannend en ontlokt ons vele ‘ oooh’s, aaah’s en wow’s. Een aanrader als je in de buurt bent: sla deze boottocht niet over. Wij zijn in ieder geval blij dat we hem gemaakt hebben.
Kruger NP
Tot slot zijn we een hele dag naar Kruger NP geweest. Het park is geopend van grofweg 6 uur ’s ochtends tot 6 uur ’s avonds, dit valt ongeveer samen met de periode van daglicht in het noordoosten van Zuid-Afrika. Het is ongeveer een uur rijden naar de ingang Orpen, een van de negen ingangen van het park. Kruger is het beroemdste natuurpark ter wereld, dat mogen we rustig stellen.
Het Krugerpark heeft een oppervlakte van bijna 20.000 km2 (de helft van Nederland) het grootste wildpark van Zuid-Afrika. Het ligt voor het grootste gedeelte in de provincie Limpopo. Kruger NP strekt zich uit van de Crocodile rivier in het zuiden tot de Limpopo rivier in het noorden, die tevens de internationale grens (met Botswana en Mozambique) is. Het is in totaal 350 km lang en 65 km breed. Het park werd geopend in 1898 tijdens het bewind van president Paul Kruger. Nadat jagers het originele aantal wilde dieren behoorlijk hadden uitgedund, werd het gebied onder natuurbescherming geplaatst ,om zo het uitsterven van de resterende dieren te voorkomen. Gelukkig leefden er toen ook al verstandige mensen.
We hebben er een hele dag rondgereden, nadat we hadden ontbeten (en naderhand ook weer hebben geluncht) in het restcamp Satara, 49 km van de ingang Orpen Gate. Deze ingang is overigens genoemd naar de familie Orpen, die in het verleden veel voor Kruger hebben gedaan en er mede voor verantwoordelijk zijn dat het is geworden tot wat het nu is.
Helaas, het verblijf in Zuid-Afrika duurde dit keer niet zo lang: acht dagen. De reden: het verblijf in een all inclusive privé tent in een privé wildpark is niet goedkoop. Bij de prijs was overigens alles inbegrepen, ook de 14 gamedrives die we hadden kunnen maken (en waarvan we er negen hebben gemaakt). We rijden de 424 kilometer van Hoedspruit naar vliegveld OR Tambo, Johannesburg in zes uur. De weg leidt eerst door een overweldigend mooi natuurgebied langs de Drakensbergen van het laagveld, via Dullstroom en Lydenbrug naar Belfast, en daarna door een beduidend minder mooi gebied (vlak en een beetje saai), via Middelburg naar Johannesburg. Twee vluchten van in totaal 13 uur brengen ons weer terug in Amsterdam. Het was ontzettend de moeite waard. De foto spreken voor zich, denken wij.