De wereld op de foto
Van Amsterdam naar Hawaii via San Diego
Het jaar 2024 begint voor ons goed: we maken een reis naar Hawaii, waarmee een langer gekoesterde wens uit komt. Je kunt naar Hawaii vliegen (dat kost je 20 tot 25 uur) of met een boot vanaf een van de grote steden aan de westkust van Noord-Amerika. Wij kozen ervoor om te vliegen naar San Diego en vandaar de boot te nemen, een reis van ruim vijf dagen over de Stille Oceaan die in ons geval niet zo heel stil was.
Na een vliegreis van bijna 13 uur hebben we de afstand van 9.000 kilometer naar San Diego, Californië, via een overstap in New York, overbrugd om daarna de 4.200 kilometer naar Hawaii te gaan varen. Het geeft allemaal wel aan hoe excentrisch en afgelegen Hawaii ligt. Honolulu, de hoofdstad van de staat Hawaii, is de meest afgelegen metropool ter wereld. Midden in een hele grote oceaan (die dan ook Grote of Stille Oceaan heet), lijken als een ketting een aantal eilanden achteloos uitgestrooid te zijn. Er zijn 137 eilanden, meestal heel klein en acht iets grotere bewoonde eilanden: Hawaii/Big island, Maui, Kaho’olawe, Lanai, Molokai, O’ahu, Kauai en Niihau. Het ligt ten zuidwesten van de VS, ten zuidoosten van Japan en ten noordoosten van Australië. Wij gaan, net als de meeste anderen die hier komen, vier eilanden bezoeken: Oahu (meeste inwoners), Kauai, Big Island (het grootste eiland) en Maui.
Hawaii (staat)
Hawaii behoort sinds 1898, toen het door de USA werd geannexeerd, tot de USA en is vanaf 1959 de vijftigste staat van dat land. De enige staat die geheel omringd is door zee en geen buurstaten heeft. Hawaii maakt deel uit van Polynesië, evenals de bekende eilanden Bora Bora, Tahiti, Fiji en Samoa, die wat zuidelijker liggen. Hawaii is in die ruim 100 jaar uiteraard behoorlijk veramerikaanst maar heeft toch nog deels een eigen Hawaiiaanse sfeer. Op Oahu waan je je, inclusief fileprobleem en vele wolkenkrabbers, in een tropische variant van de USA (het IS natuurlijk ook de USA), op de andere eilanden - waar hoogbouw verboden is – heerst in onze beleving een rustige, ietwat landerige, authentieke sfeer met veel natuurschoon: veel vulkanen, nog meer watervallen, regenwouden en mooie stranden, een vrij relaxte sfeer plus meestal mooi weer (met enige nuances, waarover straks meer).
Begrijpelijk dat de eilanden vooral door Amerikanen worden bezocht. Van de anderhalf miljoen bewoners zelf is nog geen 20% ‘blank Amerikaans’, 25% oorspronkelijk Hawaiiaans en ongeveer 55% Aziatisch (Filippijnen, Japan, China)/Latijns-Amerikaans. Een melting pot dus. Dat maakt de sfeer op Hawaii ook wel bijzonder aangenaam. De Hawaiiaanse cultuur vonden wij nog redelijk levend (kunst, keuken, taal).
Je zou Hawaii rijk en duur kunnen noemen en het leven hier min of meer gezond en gelukkig, in ieder geval voor een groot deel van de bevolking. Er is ook een schaduwkant. Natuurrampen (vulkaanuitbarstingen, tsunami’s, orkanen) komen hier geregeld voor, dus het is niet altijd een tropisch paradijsje. De laatste grote natuurramp is die op het eiland Maui in 2023. De twee vulkanen op Big Island zijn de laatste jaren, in 2018,2022 en 2023 bijzonder actief met vele lavastromen en de nodige verwoestingen. Dit trekt altijd veel bekijks, maar je mag deze twee vulkanen wel als de gevaarlijkste van de wereld beschouwen.
Honolulu (Oahu)
We komen na 13 uur vliegen aan in San Diego, de stad waar we 11 jaar geleden ook al eens enkele dagen verbleven. De stad is op het eerste gezicht voor ons heel herkenbaar. Een flinke stad met 1,4 miljoen inwoners, maar het lijkt een prettige stad. We nemen een hotel bij de noordelijke haven, eten om 10 uur ‘s avonds nog wat bij de Italiaan op hoek, en de volgende dag stappen wij aan boord van het grote schip dat ons naar Hawaii zal brengen: bijna zes dagen varen op volle zee. We koersen op Oahu, het eiland met veruit de meeste inwoners, 80% van de 1,5 Hawaiianen woont hier, waarvan bijna 1 miljoen in de agglomeratie Honolulu. Het weer is aanvankelijk wat somber en relatief koel, rond 17 graden. Bedenk echter dat je op de volle zee zit: het was winderig en meestal grijs bewolkt. Niet ongebruikelijk in januari. Dichter bij Hawaii gaat de zon schijnen en wordt het een stuk warmer.
De eerste twee dingen die ons, bij binnenkomst ’s ochtends vroeg, in de haven van Honolulu al meteen opvallen: Honolulu heeft een fors fileprobleem (eigenlijk heeft het hele eiland Oahu dat) en er is bijzonder veel hoogbouw. De wolkenkrabbers en vele woonflats domineren het stadsbeeld (ze staan wel iets verder uit elkaar dan we in New York zagen), maar is er meer te zeggen over deze stad.
We maken eerst een rit door de stad en over het oostelijk deel van het eiland Oahu. Na 3 kilometer passeren we (gerekend vanaf de pier waar we zijn aangemeerd, iets ten zuiden van de markante Aloha Tower) Ala Moana, een bijzonder groot winkelcentrum en daarna de vermaarde stranden Waikiki en Kuhio Beach. Tussen deze twee stranden staat het opvallende standbeeld van Duke Paoa Kahanamoku, de legendarische Hawaiiaanse zwemmer die aan het begin van de 20e eeuw drie gouden Olympische medailles won. Hij heeft het surfen, dat bij uitstek hier beoefend kan worden, als sport wereldwijd populair gemaakt.
Na 10 kilometer volgt dan Diamond Head. Dit is een flinke slapende vulkaan aan het einde van Waikiki Beach, die de stad, en zeker de wijk Waikiki, domineert. We bezoeken Diamond Head (je gaat dus de krater in) en rijden daarna door de vrij keurige buitenwijken - met de bekende Amerikaanse een-verdieping-huisjes tegen de heuvels aangeplakt –de stad uit.
Honolulu oogt niet arm, je ziet b.v. ook weinig rommel of graffiti op straat, maar wel veel zwervers. Dat is eigenlijk in iedere Amerikaanse stad zo. Honolulu is op een bepaalde manier voor de rijken, maar de armen en kanslozen zijn er natuurlijk ook. Honolulu is ook een zeer dure stad en ook dat is wel vaker zo bij Amerikaanse steden die als aantrekkelijk beschouwd worden.
De kustweg langs de zuidoostelijke kant van Oahu is een mooie: glooiende heuvels, palmbomen en hier en daar steile kliffen die loodrecht afdalen in de oceaan. We rijden langs plekken als Aina Haina,. Koko Grand Crater en Lanakai en bewonderen de uitzichten. We stoppen een tijdje bij Nuuanu Pali Lookout. Je hebt hier een panoramisch uitzicht op groene kliffen en bergtoppen. Dit is een historische plek want in 1795 werd hier een bloedige strijd gevoerd. Koning Kamehameha I was bijna aan het einde van de strijd om Hawaiiaanse volkeren aan zich te onderwerpen en er 1 koninkrijk Hawaii van te maken. Een van de laatste veldslagen vond plaats op het oostelijk deel van Oahu. De troepen van de koning dreven de troepen van Oahu zo ver terug dat ze klem kwamen te zitten tussen de troepen van de koning en een 300 meter hoge klif. 700 Oahu-strijders zagen geen andere uitweg dan te springen of vallen van de kliffen.
Het maakt indruk deze plek, zeker ook door de gebeurtenissen van 1795, maar het is vooral ook qua natuur een bijzonder fraaie plek. Terug naar de stad, waar we via mooie wijken met de nodige paleizen en imposante koloniale gebouwen weer in de haven, nabij Downtown, komen. We nemen een taxi naar Waikiki Beach. We willen dit vermaarde strand en de wijk er achter uiteraard bekijken en beleven. Het strand is inderdaad fraai, de straten er achter mooi en breed met veel mooie winkels en vooral ook heel veel groen: plantsoenen, parken, palmbomen en tuinen te over. Het is nogal toeristisch maar het stoort niet echt. De sfeer is relaxt en het leven lijkt hier op deze plek een goed leven te zijn, zeker als je wat geld hebt.
Nawilliwilli (Kauai)
Een rustig eiland met bergen, regenwoud, watervallen, populaire wandelpaden, stranden en resorts; hiermee geef je een goede algemene omschrijving van het Hawaiiaanse pareltje Kauai.
Kauai heeft bijzonder veel natuurschoon, maar het heeft vooral ook de Waimea Canyon. De combinatie van de diepe rode canyon met de groene bergen en watervallen is echt adembenemend mooi. Misschien is deze canyon nog wel mooier dan grote broer Grand Canyon in Arizona. Deze vrij grote kloof, van zo’n 16 kilometer lang en 900 meter diep, staat ook wel bekend als de Grand Canyon van de Pacific. De kloof is ontstaan door een diepe insnijding van de Waimea rivier, als gevolg van extreme regenval op de nabijgelegen berg Wai’ale’ale. Deze berg is de natste plek op aarde. Rondom de Waimea Canyon is het Waimea Canyon State Park gebouwd. Dit natuurgebied is zo’n 7,5 vierkante kilometer groot en is geheel gratis te bezoeken.
We rijden naar boven, naar het uitkijkpunt Pu’u Hinahina, een van de plaatsen waar je het allemaal mooi kunt bekijken. Er valt een aanhoudende motregen en er is mist. We denken dat dit dus helemaal mis gaat. Als we op de parkeerplaats aankomen en we lopen naar het uitzichtpunt wordt deze gedachte nog eens extra gevoed door de steeds dikker wordende mist. We staan bij de uitkijk en kijken de canyon in maar zien helemaal niets. Lione loopt al teleurgesteld terug naar de toiletten op de parkeerplaats, maar ik voel dat ik nog even moet blijven staan.
Dan ineens geschiedt het wonder: binnen no time zijn alle mist en grijze wolken weg en schijnt de zon boven wat zich ontvouwt als een sprookjesachtige canyon. Alle gelegenheid voor ons beide om nu mooie plaatjes te schieten en te genieten van dit wonderbaarlijke fenomeen. Ik had ooit eens gelezen dat de oostzijde (loefzijde) van de vulkanen in Hawaii tot de allernatste gebieden ter wereld behoren. Soms wel tot 15x de hoeveelheid die in Nederland valt. Ik was het nu vergeten, maar het had gemakkelijk de hele dag kunnen plenzen. Dat de zon zo snel tevoorschijn kwam, beschouw ik echt als heel veel geluk hebben. Tip: je kunt hier beter ’s middags dan ’s ochtends naar toe gaan, in het laatste geval is er grote kans op mist of regen, ’s middags is het vaak stukken beter.
Later varen we een stuk over de Waimearivier, tussen het groen van het regenwoud. We maken een korte wandeling (links en rechts van het pad overal orchideeën) naar een 'varengrot' en vervolgens gaan we terug naar het dorp Nawilliwilli. De Kauaiaanse natuur heeft indruk gemaakt.
Kona-Kalua (Big Island)
Big Island is het grootste Hawaiiaanse eiland met stranden, resorts, koffieplantages en regenwoud. Eigenlijk heet het eiland Hawaii, het is dan ook de naamgever van het hele gebied en tevens de naamgever van de USA-staat. Omdat het het grootste eiland is, wordt het ook vaak Big Island genoemd. Big Island heeft ook weer het nodige te bieden.
We meren aan in Kona-Kailua, een toeristische kustplaats aan de westkust van Big Island. Het is een levendige en toeristische badplaats met veel souvenirwinkels en historische gebouwen, waaronder Hulihee Palace en de Mokuaikaua Church. Hulihee Palace ligt aan Alii Drive in het hart van het historische dorp. Het werd gebouwd in 1838 als zomerhuis voor de Hawaiiaanse adel. Tegenwoordig is er een museum met houten meubels en koninklijke artefacten uit de tijd van Koning Kalakaua en Koningin Kapiolani. Aan de overkant van de straat ligt de Mokuaikaua Church uit 1820; de eerste christelijke kerk van Hawaii.
Het eerste dat we hier gaan doen is met een zodiac de grote wijde oceaan op. Het miezert iets, het is zwaar bewolkt en het ziet er allemaal een beetje onstuimig uit. De zee is nogal woelig. Als we ‘speeden’ (snelheid maken) met de boot gaan we behoorlijk op en neer. Goed vasthouden is hier wel verstandig. Je voeten moet je onder een strak koord houden: mocht je overboord dreigen te slaan dan is er een grote kans dat je ‘binnen’ blijft. Het scheuren met de zodiac over de woeste oceaan blijkt toch wel avontuurlijk. We zien de nodige walvissen, humpback whales. De moeders laten alleen hun staarten zien, maar de jonge humpbacks springen soms best hoog en sierlijk boven het water uit.
We varen weer richting kust en komen bij het monument voor kapitein James Cook, zo’n 20 kilometer ten zuiden van Kona-Kailua, in een mooie rustige baai waar gesnorkeld kan worden. Cook was een bekende zeevaarder/ontdekkingsreiziger in de 18e eeuw. Op zijn derde lange zeereis belandde hij op Big Island. De bewoners waren aanvankelijk zeer vriendelijk en zagen Cook aan voor Lono, de god van de voorspoed. Toen hij echter eerst wilde vertrekken, maar daarna wegens slecht weer terugkeerde naar het eiland, verslechterden de relaties aanzienlijk. Het aantal incidenten, waarbij soms met wapens gedreigd werd, groeide. Toen een boot door de eilandbewoners gestolen was, wilde Cook aan land gaan om een gijzelaar te nemen om zo de boot terug te krijgen. Van beide zijden was de situatie dreigend en een van de Britten schoot een Hawaïaan neer. Hierop kwam het tot een handgemeen, waarin Cook en vier van zijn mannen omkwamen. Dit gebeurde op 14 februari 1779 en zo kwam er dus op Hawaii een einde aan het leven van deze vermaarde zeevaarder. De plaats bij de Kealakekua Bay waar dit gebeurde heet nu Captain Cook.
Het is geen echt indrukwekkend moment, maar het bevindt zich wel op een idyllische plek in een mooie baai, waar je de nodige tropische vissen kunt zien.
Na een nieuwe woeste tocht over de ‘stille’ oceaan belandden we na 3,5 uur weer in Kona-Kailua. Het is zondag, en er is een grote markt. Ondanks het toeristische karakter er van, is het prettig om door de hoofdstraat van de stad te slenteren langs de vele kraampjes. We belanden uiteindelijk op een terras aan het strand, waar de walvissen ook gezien worden.
Hilo (Big Island)
Hilo is in grootte de derde stad van de staat Hawaii met 46.000 inwoners. Een gemoedelijke, vrij uitgestrekte plaats.
’s Ochtends maken we de tocht naar het Hawaii Volcanoes National Park. Het park ligt 48 kilometer ten zuidwesten van de stad Hilo, die aan de oostkust ligt. Het meest bijzondere is misschien wel de Halema‘uma‘u krater, nadat deze twee keer zo groot werd na een uitbarsting op de top van de vulkaan Kilauea. De weg naar het park klimt vanaf de kust bijna 4.000 meter. Je gaat door zes klimaatzones op de weg naar de top en door verschillende soorten landschappen. De vulkaan ligt tegen de zuidelijke flank van een veel grotere vulkaan, de Mauna Loa. Mauna Loa’s is met 4169 meter een flink stuk groter dan de Kīlauea, die maar 1247 meter hoog is.
Kīlauea en Mauna Loa, beide dus gelegen in het Volcanoes National Park, zijn nog steeds zeer actief. Mauna Loa is de grootste actieve vulkaan ter wereld en ook Kīlauea heeft bijna continu uitbarstingen, waardoor het eiland nog steeds groeit doordat lava aan de kust in zee stroomt. Kilauea en Maunaloa veroorzaken bij iedere uitbarsting, en het zijn er veel, nieuwe lavastromen. Als de lavastroom zo groot is dat zij de kust bereikt vormt deze stroom nieuw land in zee en dat gebeurt nogal eens. Zoals bij de zeer grote uitbarsting van 2018, toen lavastromen van 11 tot 12 kilometer op de weg naar de oceaan ruim 700 huizen verwoestten.
De Kilauea is opgebouwd door de frequente lavastromen. Op de top van de vulkaan is een grote caldera met een diameter van ongeveer vijf kilometer. In deze caldera bevindt zich de Halema'uma'u-krater, hier was tot mei 2018 een lavameer aanwezig. De krater barstte op 20 december 2020 opnieuw uit.
We zien het allemaal vanaf een uitzichtpunt waar ook de nodige seismische activiteit is. De stoom die hier en daar omhoog spuit voelt zeer heet aan. Verder is alles op de dag van ons bezoek rustig. Bepaald indrukwekkend, een wonderlijk landschap, dat zeker ook van bovenaf het bewonderen waard is. En dat ga ik (Rene) ’s middags doen met de helikopter.
Het is even wachten in het kleine gebouwtje van de maatschappij die helikoptervluchten aanbiedt. Deze worden op meerdere eilanden aangeboden en zijn zeker niet goedkoop. Maar wat een fantastische ervaring is het, als we na de nodige instructies, de lucht ingaan. Al snel wordt Hilo onder ons kleiner en vliegen we boven een uitgestrekt tapijt van groen (regenwoud). We passeren de genoemde bekende vulkanen. Goed te zien zijn de verschillende lavastromen die – naar gelang het jaar waarin de lava stroomde – verschillend van kleur zijn. Een enkele is net voor een dorp tot stilstand gekomen, maar andere stromen hebben complete dorpen weggevaagd. We kijken in de kraters wat een prachtig gezicht is van bovenaf. We vliegen ook over de Mauna Kea, een weliswaar grote maar slapende vulkaan in tegenstelling tot de genoemde Mauna Lia en Kilauea.
Na de vulkanen zien we de Akaka Falls, 135 meter hoog, als een nietig straaltje tevoorschijn komen uit het groen van het regenwoud om vervolgens steil naar beneden te donderen. Prachtig om hier overheen te vliegen. Wat een geluk dat we volkomen onbewolkt en zonnig weer hebben, want dat is hier geen garantie. Hilo – en zeker de oostflanken van de vulkanen waar we overheen vliegen – heeft zo’n 5000 mm regen per jaar, een enorme hoeveelheid.
Ik zie Hilo weer opdoemen, een mooi stadje, ik zie de parken die zijn aangelegd op de plaats waar een tsunami in 23 mei 1960 toesloeg en hele wijken de zee insleurde. Door de ligging aan een baai is Hilo erg vatbaar voor tsunamis. Op 1 april 1946 veroorzaakte een magnitude 7,8 aardbeving bij de Aleoeten een 14 meter hoge tsunami die Hilo 4,9 uur later bereikte. Hierbij werden 160 mensen gedood. Op 23 mei 1960, kostte een andere tsunami, veroorzaakt door een magnitude 9,5 magnitude aardbeving de vorige dag voor de kust van Chili, het leven van 61 mensen, meest waarschijnlijk doordat deze mensen de waarschuwende sirenes negeerden.
Dan zie ik ons schip liggen en vervolgens een paar kilometer daar achterhet vliegveld. We staan na 50 minuten weer aan de grond. Hoewel ik een helikopervlucht, inclusief vandaag, al 4 keer heb gedaan, kan ik er nog steeds geen genoeg van krijgen.
Maui (Kahului)
Een rustig Hawaiiaans eiland met bosreservaten, vulkanische toppen, zandstranden en wandelpaden: zo zou je Maui kunnen omschrijven, maar daarmee zeg je nog niets over de schoonheid van dit paradijselijke eiland. Misschien wel het mooiste uit de serie eilanden.
Oorspronkelijk zou onze boot aanleggen in Laihana aan de westkust. Door de ramp van 8 augustus 2023 is dit sinds die datum de komende jaren niet meer mogelijk. Allesvernietigende bosbranden die door een orkaan ten zuiden van Maui werden aangewakkerd tot een ‘vuurorkaan’ legden het dorp van 15.000 inwoners volkomen in de as (er is nagenoeg niets meer van over) en dus ook de haven. We leggen nu aan in Kahului aan de andere kant van het noordelijk deel van eiland.
Vanaf ons balkon op de boot spotten wij zeehonden. Nadat we al walvissen hebben gezien in Kona-Kailua, en ook de nodige dolfijnen, zien we nu dus wederom wat leven in de zee. De kust van Maui tekent zich mooi af voor onze boot: een klein deel is vlak, er ligt een kleine stad en daarachter rijzen imposante bergen omhoog, zoals op bijna ieder Hawaiiaans eiland. Die bergen zijn ons eerste doel van vandaag.
Het is aan de kust grijs en zwaar bewolkt. Op de smalle steile kronkelweg naar boven tot aan het Haleakala National Park wordt het weer niet anders. Het is een fors eind klimmen naar de top, de berg is 3050 meter hoog. Net als we het ergste beginnen te vrezen (mist waardoor we niets kunnen zien) rijden we door de laatste wolken nog verder omhoog en ineens schijnt een stralende zon boven een strakblauwe hemel. Voor de tweede keer dus op tijd verlost van mist en bewolking.
Voor de zoveelste keer is het de rest van de dag schitterend weer. Hoewel het hier dus ook heel flink kan regenen, hebben we ontzettend veel geluk op dit punt: alle dagen veel zon, een warm briesje, ongeveer 27 tot 29 graden.
Alweer worden we overdonderd door het onbeschrijfelijk mooie landschap. Het is een soort maanlandschap maar dan heel vulkanisch en dus ook met de mooie kleuren die bij een vulkanisch gebied horen. We laten de foto’s hier maar voor zichzelf spreken.
We dalen af, een schitterende rit weer, naar de kustvlakte. We bezoeken in Malaalea het Maui Ocean Center, een mooi opgezet onderwaterpark met veel fraaie vissen. We bevinden ons hier vlakbij het rampgebied van 8 augustus 2023. Laihana 7 miles staat er op een bord en ik kan me nauwelijks voorstellen dat het 7 mijl verderop zo’n apocalyptische hel is geweest op die 8e augustus waardoor een heel dorp is verzwolgen door een vuurorkaan, met 105 doden te betreuren.
Ensenada (Mexico)
We varen weer 5 dagen en nachten over de Pacific Oceaan terug naar het Noord-Amerikaanse continent. We koersen op Ensenada. Ensenada ligt op 143 kilometer afstand van San Diego in Baja California, het Mexicaanse deel van Californië. Een landsdeel dat rotsachtig en droog is, en veel stranden en baaien heeft. De stad heeft ruim 300.000 inwoners. In de omgeving van de stad is wijnbouw. Ensenada is onze laatste korte stop voordat we afmeren in San Diego. De stad strekt zich vele kilometers lang uit langs de oceaan en tot in de kustheuvels.
We bezoeken in de stad het Centro cívico y cultural de Ensenada. Hier was tussen 1930 en 1964 een prestigieus hotel gevestigd. Amerikanen, die vanwege allerlei gok- en drankverboden in de USA hun vertier daar niet meer konden of mochten vinden, begonnen uit te wijken naar Mexico: Tijuana, Rosarito en iets ten zuiden daarvan Ensenada. Vandaar dit sjieke hotel, dat echter op een gegeven moment ten onder ging.
27 kilometer ten zuiden van Ensenada bevindt zich de enige echte attractie van de stad. La Bufadora is een ‘blowhole’ (blaasgat). La Bufadora wordt vaak beschouwd als een zeegeiser, maar heeft geen thermische bron of oorzaak, zoals geisers wel hebben. In dit geval is de uitstroom van zeewater het gevolg van lucht die gevangen zit in een zeegrot en naar boven explodeert. Lucht wordt door golfwerking de grot in gedwongen en komt vrij wanneer het water zich terugtrekt, waardoor water tot wel 30 meter boven zeeniveau wordt uitgeworpen. Het interval tussen uitbarstingen is redelijk constant, tussen de 13 en 17 seconden. La Bufadora is een van de grootste spuitgaten ter wereld. Het laatste deel van de weg is schitterend en voert langs panoramische routes.
Dat La Bufadora de belangrijkste toeristische attractie van Ensenada is, merken we zodra we er aankomen. Vanaf de parkeerplaats is het zo’n 800 meter lopen naar het spuitgat. De weg er naar toe is een grote kermis van honderden stalletjes links en rechts van de weg met allerlei vaak onzinnige prullaria. Verkopers lopen rond en bieden hapjes aan, de massa wurmt zich er door heen. Kortom, hier moet verdiend worden. Na 800 meter gekkenhuis zijn we dan eindelijk bij La Bufadora zelf en wordt het iets rustiger. We verblijven hier een tijdje om van dit wonderlijke verschijnsel te genieten.
Voor een filmpje van La Bufadora, gemaakt door Rene, klik op
https://www.youtube.com/watch?v=AxQuyEWfyRE
We rijden terug naar onze boot en komen de volgende ochtend aan in San Diego, waar we ’s middags beginnen aan de terugvlucht. Helaas komt onze vlucht wat te laat aan in overstappunt Detroit en is het toestel naar Amsterdam net (iets te vroeg) vertrokken. Voor het eerst in onze ‘reis carrière’ missen we een aansluitende vlucht en daar staan we dan in een koud Detroit, waar het zo te zien niet lang geleden flink heeft gesneeuwd. We krijgen een hotel en de volgende dag vliegen we alsnog naar Amsterdam.
Hawaii: het is behoorlijk ver - met het vliegtuig, de snleste optie, ben je minimaal 20 -24 uur onderweg - en het is er, zowel voor de bezoeker als voor de bewoners,redelijk duur. Maar dat weegt niet op tegen de natuurlijke schoonheid van de eilanden, zelfs op het toeristische Oahu, en de prettige tropische sfeer met vaak mooi weer, buiten de plensbuien die er soms vallen. Het zijn met recht paradijselijke eilanden, die uitstekend geschikt zijn om door de prachtige natuur te hiken.
De woelige wereld lijkt hier ver weg en dat moet wat ons betreft ook maar zo blijven.